Oef, hormonen. Boodschapperstofjes die in je lichaam zorgen voor het evenwicht (of, helaas, het ontbreken daarvan…) van veel lichaamsfuncties, zoals je slaap-waakritme en de snelheid van je stofwisseling. Deze stofjes zijn zeer belangrijk voor de verschijnselen van de overgang zoals opvliegers. Wat kan je doen tegen overgangsklachten?
Hormonen worden door verschillende organen in je lichaam geproduceerd, zoals je bijnieren, schildklier, eierstokken (of testikels) en alvleesklier. Hormonen behoren dus niet tot één orgaan, waardoor het vaak lastiger kan zijn om een hormonale disbalans te herstellen dan een disbalans in een enkel orgaan.
Je hersenen regeren en besturen het hormonale evenwicht in je lichaam. Je bovenkamer neemt de concentratie van een bepaald hormoon waar. Bemerken je hersenen bijvoorbeeld te weinig schildklierhormoon in het bloed, dan maken ze stofjes aan die je schildklier stimuleren om meer schildklierhormoon te produceren. Is de concentratie in het bloed optimaal, dan stoppen je hersenen de productie van het schildklierstimulerende hormoon weer. Totdat de concentratie weer te laag is, enzovoort. Dit proces wordt negatieve feedback genoemd.
Het hele orkest van hormonen onder leiding van je hersenen vormt je bioritme. Naast het dagelijkse eb en vloed van slapen, waken, eten, inspanning en rust, worden ook de grote hormonale overgangsmomenten van het leven door de hersenen aangestuurd.
De menopauze is zo’n bekende grote hormonale overgang. Wanneer een vrouw uit de levensfase van de (vruchtbare) moeder groeit en een Crone wordt (Keltisch voor wijze oude vrouw), verandert haar gehele hormonale blauwdruk drastisch. Het belangrijkste vrouwelijke hormoon, oestrogeen, daalt tijdens de overgang sterk. En dat kan nogal wat overgangsklachten met zich meebrengen, zoals opvliegers, een veranderd geestelijk evenwicht of verminderde emotionele weerbaarheid, slecht slapen, een veranderde eetlust en een veranderend lichaamsgewicht. Dat is nogal wat!
Omdat je hormonale evenwicht de ‘normaalstand’ van je lichaam (en geest!) bepaalt, kan het behoorlijk ontwortelend aanvoelen dat alles opeens zo anders functioneert. Alsof je schilletje weg is. Maar je bent niet alleen, het hoort erbij! En gelukkig zijn er een aantal fijne en effectieve natuurgeneeskundige oplossingen voor de meest voorkomende overgangsklachten. Dat scheelt alweer een beetje.
Meest gehoorde overgangsklachten aan de toonbank: opvliegers en nachtelijk zweten. Vervelende aanvallen van het-bloedje-heet-hebben, al dan niet gepaard met flink zweten, nét op het moment dat het sociaal écht even niet uitkomt. Of, als je pech hebt, komen ze ook ’s nachts en kun je er slecht van slapen. Supervervelend, dus wat te doen?
De Traditionele Chinese Geneeskunde beschouwt organen niet als fysieke stofjesmachines maar meer als energetische regelsystemen. En volgens deze leer beheerst je Leverenergie het soepel verlopen van overgangen in je lichaam. Bijvoorbeeld de soepele overgang van de ene emotie in de andere, dagritme naar nachtritme enzovoort. Wanneer de Leverenergie stagneert, slaat deze naar boven toe in de vorm van opvliegers.
Klinkt poëtisch, nietwaar? Maar hoe vertaal je dit naar onze westerse manier van kijken? Zoals boven beschreven heersen je hersenen over je hormonale evenwicht, maar er is nog een speler in het spel: je lever (en dan bedoel ik nu wél het fysieke stofjesregelorgaan). Je lever is namelijk je grote chemische fabriek. Ze is verantwoordelijk voor de aanmaak én afbraak van hormonen. Je hersenen kunnen dus wel leuk allerlei opdrachten geven, maar als de fabriek traag werkt komt er van het hormonale evenwicht alsnog weinig terecht.
Voor het bestrijden van overgangsklachten zoals opvliegers in de overgang zijn een gezonde lever én een gezonde Leverenergie dus van belang. Hoe zorg je daarvoor?
Ondersteun een trage lever met kruiden die de leverwerking voeden en stimuleren, zoals paardenbloem en melisse. Gebruik verkoelende kruiden voor de hormoonhuishouding die opvliegers in de overgang kunnen helpen dempen, zoals salie, akkerhoningklaver en hop. Natuurlijk hebben wij verschillende kruidenpreparaten van eigen makelij in ons assortiment die helemaal zijn afgestemd op het tegengaan van opvliegers. En helaas mag ik daar in dit blog niets over zeggen vanwege de claimsverordening. Meer weten? Bel of mail ons.
Vermijd kruiden en voedingsmiddelen die sterk verhittend werken, zoals scherpe en/of verwarmende specerijen, zoals gember en pepers. Vermijd producten en voedingsmiddelen die je lever te sterk belasten en stimuleren, want als de leverenergie gestagneerd is kan dit leiden tot meer en hevigere opvliegers in de overgang. Alcohol, koffie en chocola (ja echt, sorry) belasten de lever sterk en kun je het beste laten staan.
Een van de belangrijkste aanstichters van het optreden van overgangsklachten is de sterke daling van het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Er bestaan plantaardige stofjes die erg op oestrogenen lijken. Supplementen met deze stofjes kunnen bij sommige vrouwen tijdelijk de scherpe kantjes van hevige opvliegers afhalen. Tijdelijk dus, want de daling van oestrogeenspiegels is nu eenmaal waar de overgang om draait, dus een aanvulling met plantaardige oestrogenen is geen duurzame oplossing op de lange termijn. Maar deze supplementen kunnen wel heel prettig zijn om de eerste periode te overbruggen waarin je met bijvoorbeeld leverkruiden start, want die hebben even de tijd nodig voor ze gaan werken.
Tijdens de overgang kun je je behoorlijk kwetsbaar voelen, want niet alleen je lichaam verandert, ook op je mind kunnen hormoonschommelingen ontregelend werken. En dan vooral op het gebied van je lontje: dat kan een behoorlijk stukje korter zijn. Ook hier speelt de Leverenergie een rol. Ben je voor jouw doen onkarateristiek explosief? Volg dan de tips hierboven voor het gebruik van verkoelende kruiden voor de lever en het vermijden van hitte stimulerende voedingsmiddelen.
Naast een verhoogde opvliegendheid (dat werkt dus op twee vlakken) voelen veel vrouwen zich emotioneel instabiel en minder weerbaar. Je huilt bijvoorbeeld veel sneller dan gewoonlijk. Het kruid monnikspeper (Vitex agnus castus) kan soelaas bieden wanneer de pieken en dalen elkaar wat al te rap opvolgen. Monnikspeper reguleert de hormoonhuishouding op geestelijk vlak. Ook op je libido kan deze plant een regulerend effect hebben.
Veel vrouwen slapen slecht tijdens de overgang. Deze behoort zeker ook tot de overgangsklachten. Niet alleen door de opvliegers die je wakker kunnen houden, maar ook als op zichzelf staand verschijnsel dat verband houdt met alle hormonale veranderingen. Een combinatie van leverondersteunende kruiden met rustgevende kruiden kan heel effectief zijn om je nachtrust te verbeteren. Ook hier hebben wij natuurlijk wat voor ontwikkeld (en ook hier mogen we dus niets over zeggen vanwege de claimsverordening). Meer weten? Kom langs in de winkel of neem contact met ons op? Naast kruiden kunnen ook voedingssupplementen zoals tryptofaan of 5-HTP helpen om de kwaliteit van je slaap te bevorderen. Lees meer over slaapproblemen.
De sterke daling van oestrogeen gaat gepaard met een daling van zwavelhoudende antioxidanten in je lichaam waardoor je botdichtheid na je vijftigste vermindert. Zorg goed voor je botten en zorg dat dit proces niet de spuigaten uit gaat lopen. Zorg voor een dieet rijk aan mineralen en eiwitten (eet véél groenten en fruit), suppleer de belangrijkste mineralen voor je botstofwisseling (calcium en magnesium) en slik ruim extra vitamine D en vitamine K2. Gefermenteerde soja levert extra fyto-oestrogenen die ook kunnen bijdragen aan een goede overgangsperiode.
Wil je graag een persoonlijk advies of wil je meer weten over welke producten jou kunnen ondersteunen tijdens de overgang? Bel of mail ons. En natuurlijk ben je ook van harte welkom in de winkel!
Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.
Stel je vraag!"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.
