Yule of Joel
Voor de kerstening werden deze donkere dagen rondom kerst langdurig gevierd. Dit heet Yule of Joel. De herkomst van dit woord is niet helemaal zeker. Het kan duiden op twee achtergronden. De ene mogelijke afkomst is van het Oud-Noorse woord hjól, dat betekent wiel. De andere mogelijke afkomst komt uit het Oud-Engels: géol. Dit woord is een voorganger van verschillende Europese woorden voor ‘geel’, bijvoorbeeld gelb (Duits), gul (Noors) en yellow (modern Engels). De verschillende manieren waarop Joel gevierd wordt in Noord-Europa kan met beide betekenissen worden verbonden.
Vuurtje branden
In deze donkere dagen van Joel worden vuren langdurig aangehouden en werden (en worden) er op het noordelijk halfrond allerlei rituelen gedaan om het wiel van de tijd weer in beweging te brengen voor het volgende seizoen. Tijdens de donkere en koude dagen lijkt het net alsof de tijd stilstaat. Het vee staat op stal en er is (bijna) niets te oogsten. Sneeuw en kou (deze tradities zijn natuurlijk ontstaan in tijden van voor de opwarming van de aarde) zorgen voor een verstilling in het landschap. Zonder de terugkeer van de zon die zorgt voor warmte en licht is het leven niet mogelijk.
Groenblijvende takken
Feestmalen, offeringen, schieten, hoornblazen (in Twente wordt dit nog steeds veel gedaan) en natuurlijk grote vuren werden ingezet om het wiel vooruit te krijgen, opdat het licht weer terug zal komen. Daarnaast werden er ook groenblijvende bomen of takken in huis gehaald. Dit zijn hoopvolle tekenen van leven dat doorgaat in donkere tijden. Groenblijvende bomen en struiken staan voor eeuwig leven, omdat ze altijd groen blijven.
De geboorte van Jezus
Het is niet gek dat toen deze Joelfeesten gekerstend werden dat men besloot de geboorte van Jezus te vieren. Jezus is in de christelijke traditie de brenger van het Evangelie, de brenger van licht. Tegenwoordig zijn veel traditionele Joelfeestrituelen nog steeds erg belangrijk in de kersttraditie. Zoals de versiering van de groenblijvende dennenboom met licht en de feestmalen met familie. Om de donkere dagen af te sluiten vieren we Oud en Nieuw met nog meer licht en herrie: vuurwerk!
Omdat het licht na deze donkere dagen toch weer terug lijkt te komen, moeten we ons voorbereiden op het licht dat weer gaat komen. Het is tijd om plannen te maken voor wanneer de zon, de warmte en het leven weer terugkomt op ons noordelijk halfrond. Goede voornemens voor het nieuwe jaar!
Wij van Van der Pigge wensen je fijne Joeldagen en een goed Nieuwjaar!
