Sinds eeuwen is 31 oktober een feestdag. Tegenwoordig heet het Halloween, maar in historische Gaelische taalgebieden heette het Samhain. Na de kerstening is deze feestperiode omgedoopt tot Allerheiligen en Allerzielen.
Samhain
Samhain luidt het begin van de winter in. De oogst is verdeeld en er komt een onvruchtbare periode aan. Het vee wordt uit de velden gehaald en zo mogelijk op stal gezet. De boer kijkt naar de gezondheid van het vee en selecteert de zwakke dieren, die waarschijnlijk de winter niet zullen overleven, voor de slacht. De slacht van de dieren en de aankomende donkere en onvruchtbare periode geeft op ons noordelijk halfrond een bijzondere sfeer. Het is daarom ook niet voor niets dat Samhain in deze tijd van het jaar valt. Van oudsher denkt men dat de sluier tussen onze materiële wereld en de geestelijke wereld op 31 oktober het dunst is.
Kwade geesten
De feestelijkheden van Samhain gingen met name over deze dunne sluier tussen beide werelden. Zowel overleden geliefden als ook wellicht kwade geesten kwamen dan dichterbij. Er werden kwade geesten nagebootst door zich eng te verkleden en er werd eten geofferd aan de overledenen. Dit eten werd buiten neergezet om de kwade geesten en natuurwezens tevreden te stellen, zodat ze geen nare streken zouden halen. Ook werd er een kaarsje in een uitgeholde knol gezet, zodat de overleden geliefden de levenden zouden kunnen vinden.
Pompoenen
Toen veel Schotten en Ieren naar de nieuwe wereld Amerika vertrokken, namen zij deze gebruiken mee. In Amerika werd veel pompoen geteeld, een plant die we in Europa nog nauwelijks kenden. De immigranten begonnen pompoenen te gebruiken om kaarsjes in te steken. En zie daar het ontstaan van het moderne Halloween, waarin eng verkleedde kinderen langs de deuren gaan voor zoetigheden. Ze zeggen dan ‘trick or treat!’. Je kunt ze zoet houden met een snoepje, anders zal narigheid je ten deel vallen.
Allerheiligen en Allerzielen
Je hoort tegenwoordig wel zeggen dat Halloween een commercieel feest is dat is komen overwaaien uit Amerika. Dat klopt dus niet helemaal. Eigenlijk is het een zeer (Noord)-Europees feest dat in de christelijke traditie nog altijd wordt gevierd als Allerheiligen en Allerzielen. De naam Halloween komt ook van All (alle) Hallows (heiligen) Eve (avond). Met Allerheiligen vereren we alle martelaren en heiligen, met Allerzielen de dierbare overledenen.
Halloween is daarom een mooi moment om stil te staan bij de mystiek van leven en dood. De bladeren die afsterven, de natuur die zich terugtrekt en tot het begin de lente onvruchtbaar zal blijven. Tijd om een kaarsje aan te steken.
replies are closed