Groenten rijk aan K1
Vitamine K1 komt relatief veel voor in onze voeding, namelijk in bladgroenten, broccoli, spinazie, peterselie, groene thee en diverse koolsoorten, maar ook in plantaardige olie. Vitamine K1 blijkt een heel veilige stof te zijn. Toch kan er in onze levensloop een tot dat komen. Tot dat we geteisterd worden door gezondheidsrisico’s op het vlak van ons hart en vaten en het niet wenselijk is dat er bloedpropjes ontstaan. Zodra we volwassen zijn en er antistollingsmedicatie wordt voorgeschreven is vitamine K1 (en mogelijk Vitamine K2) een contra-indicatie.
Naast de stollingsfactoren blijkt deze vitamine van belang voor de calciumbindende eiwitten, die ook een belangrijke factor zijn bij het inbouwen van calcium in het bot én voor gezonde vaten.
Vitamine K2 (Menaquinon (MK))
Menaquinon (K2) is in vergelijking met haar maatje Fylloquinon (K1) aanzienlijk beter opneembaar. Bovendien blijkt dat door haar andere verschijningsvorm er meer functies zijn weggelegd voor vitamine K2.
Rijke voedingsmiddelen met vitamine K2 zijn orgaanvlees, kippenborst, eigeel, yoghurt en boter en het Japanse gefermenteerde sojaproduct natto.
In Japan en Nederland zijn belangrijke onderzoeken verricht naar vitamine K2 (MK). Deze andere vorm (K2) zorgde voor een soort wedergeboorte van een vitamine. Vitamine K2 wordt gemaakt door bacteriën. Dat is niet nieuw, in onze darm worden tal van andere vitaminen gemaakt door onze bacteriën. Vaak zorgen bacteriën voor een omzetting waardoor het door ons beter wordt opgenomen. Dat Japan toonaangevend is geweest is niet voor niets. Zij eten gefermenteerde soja,’natto’ genaamd’, een product dat gemaakt wordt door bacteriën en de rijkste bron aan vitamine K2 is. De meesten van ons hebben het nog nooit gegeten en qua smaak wordt het niet bepaald bejubeld. Onder ons komen tekorten aan vitamine K2 overigens relatief veel voor (1 op 3).
Uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht blijkt dat vitamine K2 aderverkalking kan voorkomen, maar ook verstijfde bloedvaten weer elastisch maakt. Meerdere studies zien een sterke relatie tussen tekorten aan vitamine K2 en hart- en vaatziekten.
Eigen ervaring met K2
Ik weet nog dat ik in 2006 naar een seminar ging waarbij een professor uit Maastricht diverse onderzoekbeelden (foto’s van vaten) toonde vanuit de dierstudies. Hieruit bleek dat de dichtgeslibde vaten (vaten met een witte plaque) langzaam “schoon” werden.
Na dit indrukwekkende seminar gaf ik mijn schoonmoeder met etalagebenen (maar zonder medicatie) vitamine K2. Zij liep achter de rollator naar de supermarkt en moest halverwege een pauze inlassen. Na 3-4 maanden gebruik van vitamine K2 kon ze zonder pauze haar boodschappen doen. Mooi verhaal en nog waar ook.
Als je bijvoorbeeld kijkt naar een onderzoek in Maastricht met 300 gezonde postmenopauzale deelnemers (waarvan de helft placebo) is het resultaat niet afwijkend van eerder genoemde bevindingen. Het meest opmerkelijke resultaat van de studie was dat de aderverkalking niet alleen werd gestopt, maar dat de al verstijfde bloedvaten weer elastischer werden. Niet vreemd als de calcificatie (is verharding) van de vaten afneemt.
De onderzoeken vanuit de universiteit van Maastricht zijn niet nieuw. Zo kregen 244 postmenopauzale vrouwen 3 jaar lang 180 mg MK-7 per dag. Behalve dat hun vitamine-K-status verbeterde, bleek dat de leeftijdgerelateerde afname van de botdichtheid en calcificatie toenam. Dit werd gemeten in de wervels en de heup. Vitamine K2 blijkt ook een gunstig effect te hebben op de botsterkte en de botontkalking bij vrouwen na de overgang.
Vitamine K2 en calcificaties
Opvallend is dat tekorten aan vitamine K gevolgen hebben voor het transport van calcium naar de juiste plek. Calcium gaat een verbinding aan met cholesterol in de vaten waardoor de vaatstijfheid toeneemt. Dit kan ook plaatsvinden in de nieren waardoor de filterwerking vermindert. Een eenvoudige schets: bij voldoende vitamine K2 slaat calcium niet neer in weke delen zoals de vaten, maar wordt het getransporteerd/getranslokaliseerd naar de botten (waar het thuishoort).
In Maastricht is een speciale meter ontwikkeld; deze meet zowel de saturatie als hartfrequentie maar tevens arteriële verstijving, verkalking en de vaatkwaliteit. Bij een toename van de vaatstijfheid kan een tekort aan K2 zeker een rol spelen. (maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws/eerste-niet-invasieve-apparaat-meet-risico-vitamine-k-tekort)
Vanwege het gemak van deze toetsing hebben wij inmiddels ook een dergelijke meter in huis.
Interactie met medicatie
Voor het gebruik van K2-supplementen is duidelijk dat deze niet gecombineerd kunnen worden met specifieke antistollingsmiddelen, de coumarinederivaten (zoals warfarine en acenocoumarol). Vitamine K2 gaat de werking van deze middelen tegen. Er zijn ook antistollingsmedicijnen waarmee het wel samen kan.
Afijn, ben je nieuwsgierig? We hebben binnenkort een dag waarop je een afspraak kunt maken voor de meting met een specialist op dit op dit gebied.
Past het niet in je programma, bij gelegenheid kunnen we in de winkel ook een meting uitvoeren.
Links naar benoemde onderzoeken
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25694037
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23062766
