Verstopte holtes vrijmaken: Stomen, spoelen, sprayen

Door Roseline Kustner
Deel blog:

Stel, je hebd een dichde deus. Wad du? Van een fikse verkoudheid tot een echte bijholteontsteking (sinusitis): het is enorm vervelend. Zeker in deze tijd van coronatesten en schuine blikken van je liefdevol voorzichtige medemens. Dikke groene bullen, het klapkop-gevoel, pijn bij vooroverbuigen, pijn als je op je voorhoofd duwt en krakerige geluiden aan de binnenkant van je schedel: je wilt er het liefst zo snel mogelijk van af. Wanneer de acute fase van de infectie voorbij is, zijn er verschillende goede trucs om je holtes vrij te maken van oud snot en andere prut, waaronder stomen.

Stomen

Stomen is het inademen van hete stoom. De stoom maakt vastzittend slijm vloeibaarder en zachter, waardoor het gemakkelijker uit je holtes komt.

Stomen op de ouderwetse manier doe je als volgt: ga aan tafel zitten en vul een kom met kokend water. Ga met je gezicht boven de kom hangen en drapeer een handdoek over je hoofd zodat je de stoomruimte afsluit. Adem rustig in en uit door je neus.

Er bestaan ook speciale stoomapparaatjes. Dit zijn eenvoudige bakjes met een inhalatortuit eraan vast, die stomen een stuk eenvoudiger maken en bovendien niet je hele gezicht meestomen.

Kruiden om te stomen

Door kruiden aan het stoomwater toe te voegen, kun je de ingeademde stoom extra antiseptische, ontstekingsremmende en slijmoplossende effecten meegeven. Maar let op: gebruik niet te veel. Kruiden bevatten etherische oliën. Dit zijn sterk aromatische, natuurlijke bestanddelen van kruiden die veel geneeskracht hebben door hun hoge concentratie aan inhoudsstoffen. Te veel etherische oliën in je stoomwater prikkelen je slijmvliezen, waardoor die juist méér snot gaan aanmaken. Dat is niet de bedoeling. Gebruik bij volle holtes daarom geen pure etherische oliën in je stoomwater, maar alleen een klein handje milde kruiden.

Preventief stomen

Preventief stomen kan ook, bijvoorbeeld wanneer je een verkoudheidje voelt opkomen en je holtes nog open zijn. Dan zijn etherische oliën juist wél heel geschikt om te stomen, omdat ze je slijmvliezen kunnen helpen om het virus een kopje kleiner te maken. Maar ook hier geldt: 1 enkel druppeltje olie is ruim voldoende. Gebruik uiteraard alleen echte etherische oliën en geen synthetische of “natuur-identieke” (= chique woord voor synthetische) oliën.

Spoelen

Stomen is in ons koude kikkerlandje behoorlijk ingeburgerd. Spoelen nog niet, hoewel het een hele fijne en effectieve methode is om je holtes van oude prut te ontdoen. Het spoelen van de holtes wordt al duizenden jaren toegepast binnen de Ayurveda. In India gebruikt men daarvoor van oudsher een neti pot. Dit is een soort klein porseleinen theepotje dat je vult met lauwwarm water (ongeveer op lichaamstemperatuur) en een lepeltje zout, zodat het spoelwater dezelfde zoutgraad heeft als je cellen. Zo lost slijm goed op en voelt het spoelen prettig aan. Om je holtes te spoelen zet je het tuitje tegen een neusgat, en giet je het zoute water in je neusholte (ga boven je wasbak staan). Door een beetje voorover te leunen en je kin wat richting je borst te houden, loopt het zoute water door je holtes heen en stroomt het er via je andere neusgat weer uit – samen met de groenige troepjes en baggertjes die je kwijt wilde.

Tijdens deze hele procedure kun je gewoon rustig door je mond ademen. Het is even wennen, maar uiterst effectief. Spoel verschillende keren via beide neusgaten, en sluit af door even ondersteboven te gaan hangen en beide neusgaten goed door te blazen, zodat er geen water in je holtes achterblijft.

Naast de porseleinen neti pot is er ook een plastic variant. Hoewel minder romantisch, heeft dit dingetje mijn voorkeur gekregen omdat het niet kapot kan vallen op de badkamervloer en omdat er een handig maatschepje bij zit voor het toevoegen van precies de juiste hoeveelheid zout. Kind kan de was doen.

Oil pulling en tong schrapen

Het spoelen van de holtes wordt binnen de Ayurveda als een standaard hygiëne beschouwd om het lichaam van afvalstoffen te ontdoen, samen met andere reinigende gewoontes zoals oil pulling (het spoelen van je mond met olie om je gebit extra grondig te reinigen) en het schrapen van je tong met een tongschraper. (Beide technieken zijn zeker een rondje googelen waard.)

Tijdens een verkoudheid of na een bijholteontsteking is spoelen een geweldige techniek om je holtes weer vrij te krijgen. Ook bij inhalatieallergieën zoals hooikoorts en allergieën voor huisstofmijt, katten- of hondenharen, kan spoelen grote verlichting geven. Je spoelt namelijk de irriterende allergenen van je slijmvliezen af, waardoor de allergische reactie een halt kan worden toegebracht.

Let op: als je nog in de acute fase van een bijholteontsteking zit en je holtes zó vol zitten dat ze nog flink pijn doen, kun je beter niet spoelen. Want óf het spoelwater komt er niet doorheen, ofwel het extra volume in je holtes leidt tot meer pijn. Daarbij loop je bij ernstige verstopping het risico dat het ingestroomde water niet meer goed uit je holtes kan stromen. Dat is niet gevaarlijk, maar wel pijnlijk. Spoelen is vooral geschikt tijdens een verkoudheid of ná de acute fase van een bijholteontsteking. In de acute fase zijn een neusspray en voorzichtig stromen (met alleen water zonder kruiden) meer geschikt.

Sprayen

Neusspray komt minder diep in de holten dan stoom of spoelwater en werkt daarom wat oppervlakkiger, maar kan toch heel effectief zijn om je holtes te helpen openen. In de acute fase van je bijholteontsteking is neusspray vaak de beste ondersteuning voor je holtes. Er bestaan allerlei verschillende typen neussprays:

  • Met alleen zoutoplossing om slijm op te lossen. Deze zijn bij uitstek geschikt voor baby’s, jonge kinderen en zwangere vrouwen, of als je een milde neusspray zoekt.
  • Met zoutoplossing en toegevoegde kruiden, die bijvoorbeeld een extra ontzwellend en antiseptische effect hebben op je slijmvliezen.
  • Speciale neussprays zonder zoutoplossing maar met specifieke nanomineralen erin, die een krachtig antibiotisch effect hebben en zo de ziekteverwekkers uit je neusholte helpen schoppen.
  • Homeopathische neussprays met homeopathische bestanddelen die je lichaam op milde wijze helpen om zich tegen de verkoudheid te wapenen. Deze sprays zijn een uitkomst voor zwangere vrouwen en kinderen.

Xylometazoline verraderlijk stofje

  • Neussprays met het synthetische stofje xylometazoline. Hier moet ik nog even iets over vertellen, want xylometazoline is een briljant, maar verraderlijk stofje. Xylometazoline trekt namelijk de kleine vaatjes in je neusslijmvlies samen, waardoor de doorbloeding in je neusslijmvlies sterk wordt geremd. Dit zorgt ervoor dat je neusslijmvlies slinkt, en je neus binnen 10 minuten helemaal open is. Briljant dus. Maar: geen doorbloeding betekent dat je slijmvliezen óók niet voorzien worden van voedingsstoffen en dat je immuunsysteem zijn werk niet meer kan doen. Want voor een goede immuunfunctie moet er juist een ontzettend goede doorbloeding zijn, daarom zwellen je slijmvliezen überhaupt zo op.

Gevolg:

Als je xylometazoline te vaak gebruikt, atrofiëren je neusslijmvliezen. Dat betekent: ze raken beschadigd en worden dun, droog en uitermate kwetsbaar. Bovendien blijft je verkoudheid langer aanhouden of steeds terugkeren, omdat de normale afweer van je neusslijmvlies het niet meer goed doet. Ergo: verraderlijk spul. Gebruik xylometazoline alleen in uiterste nood. Bijvoorbeeld als je voor de derde nacht op rij wakker dreigt te liggen door je dichte neus (want een zwaar slaaptekort is ook niet echt bevorderlijk voor je weerstand). Gebruik in alle overige situaties liever een natuurlijke neusspray, zoals een van de bovenstaande opties. Gebruik xylometazoline-neusspray verder maximaal 1 week, en stop daarna om beschadiging van je neus te voorkomen.

Snuiten

Tsja. Dat snappen we allemaal. Toch nog even een kleine tip: snuit altijd met beide neusgaten open. Wanneer je één neusgat dichtdrukt en dan snuit, verhoog je de druk in je neusholte. Daardoor kan er snot en slijm de buis van Eustachius ingeperst worden en in je middenoor terechtkomen. En daar wil je het niet hebben, want daar krijg je het niet meer gemakkelijk uit. Snuit dus nooit onder hoge druk, of nog beter: haal je neus op. Je neus eens even lekker grondig ophalen wordt door je medemens wellicht als minder salonfähig beschouwd, maar heb lak, want het is beter voor je KNO-gebied.

Advies nodig? Bel ons, mail ons of kom gezellig langs!

 

Deel blog:

Wil je meer tips voor een goede weerstand? Download dan ons e-book!

Weerstand – E-book

Er zijn heel veel processen die een rol spelen om je lichaam te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Je afweersyst...

download

6 reacties

  1. Joep Besteman schreef:

    Ik heb altijd geleerd dat je geen zout moet gebruiken als je stoomt, dan laten je slijmvliezen in je neus los en bloedt je neus.
    Thuisarts.nl geeft de volgende adviezen:
    https://www.thuisarts.nl/neusklachten-chronisch/ik-heb-langdurig-of-vaak-neusklachten-en-ben-niet-allergisch .
    Duidelijk dat je wel fysiologisch zout mag gebruiken zie gebruiksaanwijzing bij deze tekst.

    • Pamela van Booren schreef:

      Beste Joep,
      Stomen met zout heeft geen zin. Spoelen met zoutoplossing kan wel goed helpen. Een fysiologische zoutoplossing is veilig voor de slijmvliezen. Een zeer veel te hoge concentratie zout in je neus kan inderdaad je slijmvlies irriteren, uitdrogen en beschadigen. Daarom gebruik je dus een fysiologische zoutoplossing in de juiste concentratie.

      Op Thuisarts staat:
      “Sommige mensen spoelen hun neus met fysiologisch zout. Dit kan de klachten verminderen. U kunt dit zo vaak doen als u wilt. Er zijn geen bijwerkingen. Fysiologisch zout is water met evenveel zout als in het vocht van uw lichaam zit. Een neusspray met fysiologisch zout kunt u zonder recept kopen bij uw drogist of apotheek.
      Fysiologisch zout kunt u ook zelf maken: Meng een afgestreken theelepel keukenzout in een glas (200 ml) lauwwarm (ongeveer 37°C) kraanwater. (Of meng 9 gram zout in 1 liter water). Nederlands kraanwater is schoon genoeg, u hoeft het niet eerst te koken.
      Een plastic/spuitje of pompje koopt u bij de drogist of apotheek.”
      Ik hoop dat dit het zo verder voldoende voor je verduidelijkt. Mocht je nog vragen hebben dan kun je ons altijd bereiken in de winkel 023-5312454.

  2. Petra schreef:

    Ik had gisteren gestoomd met een kamilletheezakje, later neusspray gebruikt, fysiologisch zout, had hiervoor ook al een aantal dagen gestoomd, nu ruik ik niets meer, mijn smaak is nog wel vrij goed. Wat kan ik doen, nu ook meer koorts, 38.2.

    • Pamela van Booren schreef:

      Beste Petra, we kunnen geen medische adviezen geven bij dit blog vanwege de wetgeving. Ik zou je willen vragen om even contact op te nemen met de winkel voor overleg. 0235312454. Hartelijk dank alvast!

  3. Anja schreef:

    Wat een fijne duidelijk tekst.
    Ik heb een tip:

    Deze tekst

    ‘Oil pulling en tong schrapen
    Het spoelen van de holtes wordt binnen de Ayurveda als een standaard hygiëne beschouwd om het lichaam van afvalstoffen te ontdoen, samen met andere reinigende gewoontes zoals oil pulling (het spoelen van je mond met olie om je gebit extra grondig te reinigen) en het schrapen van je tong met een tongschraper. (Beide technieken zijn zeker een rondje googelen waard.)‘

    lijkt ineens tussen de tekst over spoelen terecht gekomen te zijn. De informatie over spoelen die hierna komt is zeker nog handig als je meer over spoelen wil weten.

    Doe ernee wat je wil.

    Bedankt voor de duidelijke info op jullie website!
    Groet
    Anja

    • Pamela van Booren schreef:

      Beste Anja, hartelijk dank voor je opmerking. Dus als ik het goed begrijp komt dit stukje tekst voor jou een beetje uit plaats over? Want ik denk dat mijn collega het wel zo bedoeld heeft.

Reactie plaatsen