Verschillende typen vlekjes
Goedaardige vlekjes en verkleuringen op de huid worden in verschillende soorten en typen onderverdeeld. Mag ik je voorstellen aan de familie van pigmentaties:
1. Ouderdomsvlekken
Er zijn verschillende soorten vlekjes en huidtekens die in de groep “ouderdomsvlekken” vallen.
- Lentigo solaris zijn de vaakst voorkomende en meest bekende ouderdomsvlekken. Het zijn lichtbruine vlekken, variërend van enkele millimeters tot enkele centimeters in grootte. Ze zijn meestal rond of ovaal en vrij regelmatig van vorm. Deze vlekken worden ook wel levervlekken of zonnevlekken genoemd. Zoals die laatste benaming al aangeeft, ontstaan ze met name door zonschade aan de huid. Ze komen dan ook vooral voor op lichaamsdelen die het meest aan de zon blootgesteld zijn geweest, zoals het gezicht, de handen, onderarmen en hals.
- Idiopathische guttate hypomelanose zijn de tegenhanger van de bruine ouderdomsvlekken. Deze onnodig lange tongbreker betekent letterlijk: “kleine witte rondjes van onbekende oorsprong“. Lekker descriptief, want dit zijn inderdaad de kleine witte vlekjes die met de jaren in de huid verschijnen. Ze bestaan uit stukjes huid die juist ontkleurd zijn door verouderingsprocessen.
- Verruca seborrhoica zijn ouderdomswratten. Deze kunnen een bloemkoolachtige structuur hebben zoals de klassieke wrat, of wat meer afgeplat zijn. Soms zijn ze bruinachtig zoals de lentigo solaris. Ben je die verrückte Verruca zat? Behandel ze als een klassieke wrat.
- Seniele angiomen zijn kleine paarse bloedblaar-achtige plekjes. En ja, de naamgeving kan wel wat vriendelijker!
2. Melasma, chloasma, melanoderma
Melasma, ook wel melanoderma genoemd, is een versterkte pigmentatie (hyperpigmentatie) van de gezichtshuid, waardoor er grillig gevormde enkelvoudige of symmetrische pigmentvlekken ontstaan op met name de wangen, het voorhoofd, rond de ogen en op de bovenlip. Het zogenaamde “zwangerschapsmasker” (chloasma) is een bekend voorbeeld. Dit ontstaat onder invloed van verhoogde hormoonspiegels tijdens de zwangerschap, vaak in combinatie met een verhoogde neiging van het lichaam tot het aanmaken van pigment en de blootstelling aan zonlicht.
Ook gebruik van de anticonceptiepil en sommige andere medicijnen (zoals spironolacton en fenytoïne) kunnen melasma veroorzaken. Tot slot kan het gebruik van cosmetica met fototoxische bestanddelen melasma uitlokken. Fototoxische bestanddelen zijn stoffen die onder invloed van uv-licht een huidreactie uitlokken in de vorm van uitslag of hyperpigmentatie. Melasma komt vaker voor bij vrouwen en bij mensen met een donkerder huidtype (Spaans, Aziatisch, Latijns-Amerikaans).
3. Post-inflammatoire hyperpigmentatie
Deze vorm van hyperpigmentatie wordt voorafgegaan door een beschadiging van de huid. Op de plaats van een puistje of wondje ontstaat er, nadat de beschadiging genezen is, een blijvende pigmentatie. Mensen met een donkerder huidtype hebben vaak een sterkere aanleg voor post-inflammatoire hyperpigmentatie. Deze vorm van hyperpigmentatie is extra vervelend, omdat je het niet kunt voorkomen, terwijl iedere huidbeschadiging mogelijk een permanente pigmentvlek kan achterlaten.
Goedaardig of kwaadaardig?
Alle hierboven genoemde pigmentaties zijn goedaardig en volkomen onschuldig. Enkele lijken helaas echter behoorlijk veel op hun kwaadaardige broertjes en zusjes. Lentigo maligna en melanoom zijn twee typen kwaadaardige huidkankers die erg veel op pigmentvlekken kunnen lijken. Een lentigo maligna is vaak wat donkerder bruin tot zwart gekleurd en meestal asymmetrisch van vorm, waar een gewone ouderdomsvlek egaal lichter bruin en mooi rond of ovaal van vorm is. Toch kunnen ze met elkaar verward worden.
Wees dus altijd alert wanneer je nieuwe vlekken op je huid ziet ontstaan of wanneer bestaande vlekken donkerder worden, blijven groeien of van vorm veranderen, rood beginnen te kleuren of wanneer er een donkere kring rond een vlek ontstaat. Ook het jeuken van gekleurde vlekken en het ontstaan van korstjes is een teken dat er mogelijk iets niet pluis is. Ga met deze symptomen altijd naar je huisarts ter controle.
De aanwezigheid van ouderdomsvlekken geeft bovendien aan dat je zonneschade hebt opgelopen. Wees dus altijd bedacht op een hoger risico op huidkanker en bescherm je huid goed tegen overmatige blootstelling aan de zon.
Hyperpigmentatie: hoe en waarom
De donkere kleur van een huid wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van melanine. Dit is een organisch pigment dat wordt aangemaakt door melanocyten. Dit zijn melanineproducerende cellen die zich in de dieper gelegen huidlagen bevinden. Hoe meer melanine zich in de huid bevindt, hoe donkerder de huidskleur.
De melanineproducerende cellen in de huid maken melanine aan uit het aminozuur tyrosine onder invloed van het enzym tyrosinase. Het melanocytenstimulerend hormoon (MSH) dat door de hersenen (in de adenohypofyse) wordt aangemaakt, zet de melanocyten aan tot het produceren van melanine. Ten slotte beïnvloedt ook de blootstelling aan zonlicht en kunstmatig uv-licht de aanmaak van melanine in de huid.
Wat kun je tegen ouderdomsvlekken doen?
De grote hamvraag is nu natuurlijk: wat is het wondermiddel tegen hyperpigmentatie? Een natuurlijk wondermiddel bestaat helaas niet, maar gelukkig zijn er wel tal van natuurlijke ingrediënten die bij regelmatig gebruik een duidelijk verminderend effect kunnen hebben op pigmentvlekken. Voor het beste effect is het aan te raden om dagelijks huidverzorgingsproducten te gebruiken waar deze ingrediënten in verwerkt zijn.
Natuurlijke stoffen tegen ouderdomsvlekken
Arbutine
Arbutine is een stofje dat afkomstig is uit beredruif (een geneeskrachtig kruid dat je misschien wel kent omdat het ook wel voor een gezonde blaas wordt gebruikt). Arbutine staat bekend om zijn uitstekende oplichtende effect op bruine vlekjes. Bovendien heeft het een remmend effect op het ontstaan van nieuwe pigmentvlekken. Tot slot is arbutine een antioxidant die kan helpen om degeneratieve schade (door veroudering) in de huid te herstellen.
Zoethoutextract
Zoethout bevat twee stoffen die inwerken op de pigmentatie van je huid. Allereerst de stof glabridine dat de aanmaak van tyrosinase remt (weet je nog, dat enzym dat de aanmaak van melanine stimuleert). De remming van tyrosinase vervaagt hyperpigmentatie en vertraagt ook het ontstaan ervan.
Het tweede stofje is liquiritine, dat aanwezig pigment als het ware “oplost” door het melanine te verspreiden. Zoethoutextract is effectief bij alle vormen van hyperpigmentatie, maar is vooral een geweldig ingrediënt bij post-inflammatoire hyperpigmentatie (dus als je pigmentvlekken krijgt op plekken waar eerst een wondje of pukkeltje zat).
Olijfbladextract
Dit extract pakt bestaande pigmentvlekken aan en helpt de vorming van nieuwe vlekken te voorkomen. Daarnaast ondersteunt olijf de stevigheid en elasticiteit van je huid.
Detoxophane
Hoewel de naam je misschien doet denken aan een chemisch goedje, is detoxophane wel degelijk een natuurlijke stof. Dit innovatieve spulletje komt uit tuinkers. Het vermindert al bestaande ouderdomsvlekken en helpt het ontstaan van nieuwe vlekken te voorkomen.
Astaxanthine
Dit is een prachtig roze stofje. Flamingo’s en zalm krijgen hun mooie roze kleur doordat ze zich voeden met bepaalde algjes die veel astaxanthine bevatten. Astaxanthine is een bijzondere antioxidant voor je huid. Het zorgt ervoor dat je huid minder snel geïrriteerd en beschadigd raakt door de invloed van zonlicht én zorgt voor een mooie egale teint. Je kunt astaxanthine zowel in- als uitwendig gebruiken.
Vitamine E
Een belangrijke antioxidant voor je huid. Vitamine E remt tyrosinase en heeft een depigmenterend effect, waardoor je huid egaler wordt. Vooral in combinatie met vitamine C doet vitamine E haar werk goed. Vitamine E kan, net als vitamine C, zowel in- als uitwendig worden gebruikt.
Rozenbottelolie
Rozenbottelolie is wat mij betreft de queen van de natuurlijke beauty-ingrediënten. Rozenbottelolie is een subliem anti-aging-ingrediënt. Het vervaagt rimpels, versnelt en verbetert het huidherstel en maakt je huid soepel. Daarnaast verbetert het de doorbloeding van de kleine vaatjes in je huid en werkt het licht ontstekingsremmend. Rozenbottelolie reduceert hyperpigmentatie en is vooral werkzaam bij de behandeling van een zonbeschadigde huid met rimpels, een grove textuur, inelasticiteit en een onregelmatige pigmentatie.
Kojinezuur (kojic acid)
Kojinezuur is een stofje dat ontstaat wanneer je de paddenstoel Aspergillus oryzae fermenteert (dit gebeurt bij de productie van sake – Japanse rijstwijn). Kojinezuur remt de inwerking van tyrosinase en daarmee de melanineproductie, waardoor pigmentatie vermindert.
Andere natuurlijke oliën
Tot slot zijn er nog tal van oliën met een vervagende werking op pigmentvlekken. Vette olie van avocado helpt bijvoorbeeld om pigmentvlekken te vervagen en over etherische olie uit selderijzaad wordt geschreven dat dagelijks gebruik van 1 druppel door je dagcrème op den duur zorgt voor een vermindering van pigmentvlekken. Verder zijn ook etherische olie van citroen en benzoë de moeite waard om eens uit te proberen.
Voorkomen is beter dan genezen
Tot slot kom ik hier dan nog even met mijn vingertje zwaaien: hyperpigmentatie is veel gemakkelijker te voorkomen dan volledig te herstellen. Want: uv-licht + onbeschermde huid = schade = huidveroudering&rimpels&hyperpigmentatie. Dusch: Gij Zult Uzelf Beschermen Tegen Den Zon.
Gebruik altijd uitsluitend natuurlijke zonnebescherming omdat synthetische zonnebeschermingsfactoren aantoonbaar ongezond zijn voor je lijf en het leven in de oceaan (wanneer jij ingesmeerd en al lekker gaat zwemmen in die azuurblauwe zee in dat heerlijke tropische oord, en al die chemische meuk in zee terecht komt, weetjewel). Meer informatie over hoe je jezelf effectief en op een natuurlijke manier tegen de zon beschermt, vind je hier. Dan haal ik mijn belerende vingertje nu weer uit je gezicht, OK?
Meer weten over ouderdomsvlekken? Bel of mail ons voor een advies op maat, of kom langs in de winkel. Je bent van harte welkom.
