Maart staat bij Van der Pigge in het teken van hoofd(huid), shampoo en roos. Er zijn een aantal planten die je kunt gebruiken bij een droge, schilferige huid en/of eczeem. Een daarvan is de gewone smeerwortel. Deze plant wordt overigens ook ter ondersteuning gebruikt om wonden te helen. Het bevat een stof die de celdeling (vernieuwing van de huidcellen) stimuleert. Dit kan wel tot problemen leiden als de wond niet schoon is, omdat de ontsteking er dan niet meer uit kan komen.
De familie
De gewone smeerwortel is een plant uit de ruwbladigenfamilie. Deze plantenfamilie kent veel soorten en komt ook in tropische gebieden voor. Ook in Nederland is de familie vertegenwoordigd, met o.a. vergeet-mij-nietjes (meerdere soorten), longkruid en de gewone smeerwortel.
Hoe je hem herkent
Vrijwel alle soorten die in Nederland voorkomen hebben behaarde stengels, bladeren en kelken, waardoor ze ruw aanvoelen en er pluizig uitzien. Dit geldt ook voor de gewone smeerwortel. Het is een vrij grote plant die tot 1 meter hoog en 1 meter breed kan worden. Hij heeft onderaan rozetbladeren. Aan de bloemstengel (maar er kunnen ook meerdere stengels per plant zijn) zitten verspreid staande bladeren. De bladeren zijn langwerpig en hebben een duidelijke nerf.
Bloemen
De bloemen van de gewone smeerwortel zitten in trosjes bijeen en hangen vaak een beetje naar beneden. De kroon-, kelk-, en meeldraden zijn vergroeid (ze zitten aan elkaar vast). De bloemen worden bevrucht door insecten. Omdat de bloemen vrij lang en smal zijn, kan de bevruchting van de plant alleen plaatsvinden door langtongige insecten, zoals langtongige hommel. Korttonggige hommels kunnen niet ver genoeg de bloem in om bij de nectar te komen en maken gaten aan de onderkant van de bloem. Ze komen hierdoor wel bij de nectar, maar de bloem wordt er echter niet door bevrucht.
De bloemen hebben een speciale eigenschap: hun kleur ligt niet vast*. Anders dan bij de hortensia’s speelt de groeiplaats bij de gewone smeerwortel geen rol voor de kleur van de bloem. Het DNA van de plant bepaalt de kleur. Hij bloeit wit, roze, blauwpaars of roodpaars.
Waar je ze vindt
De plant komt algemeen voor in Nederland. Hij houdt van vochtige tot natte, zonnige tot half beschaduwde plaatsen (bijvoorbeeld de bosrand) op voedselrijke bodem. Het is een overblijvende plant, die in het voorjaar weer opkomt.
*De meeste planten die bloemen produceren hebben een vaste bloemkleur. Zo is de gewone paardenbloem altijd geel en zijn de berenklauwen (de gewone en de reuzen) altijd wit. Er zijn echter ook enkele plantensoorten waarvan de kleur niet altijd dezelfde is. Zo kan de witte klaver ook de kleur van de rode klaver hebben en de rode klaver wit bloeien. De kleur van hortensia’s kan variëren van roze, wit, blauw of paars. Dit heeft bij hortensia’s het met de bodem te maken.
replies are closed