Aan welke bloemen kun je hem herkennen?
De stengel van de wilde marjolein staat rechtop. De bloemen, die in de nazomer en herfst tevoorschijn komen, zijn meestal roze van kleur (soms wit) en zitten met veel bloemen bij elkaar in een soort van krans bovenin de stengel en vlak hieronder. Dit heet een schijnbloem. Wilde marjolein is een kalkindicator, wat inhoudt dat je deze plant alleen tegen kunt komen op plekken waar (voldoende) kalk in de grond zit. Om die reden heeft de plant dan ook last van zure regen, die de kalk oplost.
Plantengemeenschap en groeiplaats
Planten groeien vaak samen met planten met vergelijkbare eisen. Zo’n samenstelling van planten wordt wel een plantengemeenschap genoemd. Als een plant uit een plantengemeenschap heel specifiek is in de eisen en verder bijna nergens groeit, wordt dat wel een kensoort genoemd. Zo ook bij de wilde marjolein.
De wilde marjolein is een kensoort voor de associatie (een bepaald soort plantengemeenschap) van dauwbraam en marjolein. Deze plantengemeenschap bestaat vrijwel volledig uit vele soorten vrij hoge, forse kruiden en enkele soorten grassen. De associatie komt voor op droge, zonnige, kalkhoudende grond en is te vinden in Zuid-Limburg (kalkverweringsgronden) en kalkhoudende grond in Zeeland. Belangrijk hierbij is dat er slechts incidenteel of niet gemaaid of begraasd wordt.
Wilde marjolein
Als we nu gaan kijken waar de wilde marjolein groeit, dan is dat bij voorkeur op zuidhellingen (warmer en zonniger), op zandige klei of kleiig zand (zoals in Zeeland), langs de grote rivieren, in het zuidelijk deel van de duinen en in Zuid-Limburg. Algemeen is hij in Nederland nergens, het meest voorkomend in Zuid-Limburg en Zeeland. Buiten Nederland komt de plant ook van nature voor in de rest van Europa, behalve de noordelijkste regionen, Zuid-Azië en het Atlasgebergte.
Wilde marjolein is in trek bij diverse vlindersoorten.
Wilde marjolein is net als de echte marjolein aromatisch.
Echte marjolein
Echte marjolein lijkt erg op wilde marjolein. Een belangrijk en herkenbaar verschil is dat bij echte marjolein de bladeren geen bladsteel hebben en bij wilde marjolein wel. Overige verschillen zijn niet altijd aanwezig, zoals de bloemkleur en de kleur van de aanwezige schutbladeren (minibladeren vlakbij de bloem).
In Nederland maak je bijna geen kans om een echte marjolein tegen te komen, hij is hier in het wild (zeer) zeldzaam, mede omdat echte marjolein minder vorstbestendig is dan wilde marjolein en beide soorten hun oorsprong in Zuid-Europa hebben.
Oregano; wie van de 2?
Nu hoor ik je al denken, maar welk van deze soorten is nou de echte oregano? Daar zijn de wetenschappers het dus totaal niet over eens helaas. Dus de termen marjolein en oregano worden vaak door elkaar gebruikt. Er wordt ook wel gesproken over de wilde oregano (dat is dan de wilde marjolein) en de echte oregano of majorana (echte marjolein). Persoonlijk vind ik dat ook de beste benadering, omdat beide planten origanum in de naam hebben (de link tussen origanum en oregano is snel gelegd) en de verschillen zo klein zijn.
Toepassingen voor de gezondheid
Buiten dat je marjolein of oregano heerlijk kunt gebruiken in de keuken, wordt het ook op diverse manieren toegepast in de kruidenkunde. Er wordt vaak etherische olie van gemaakt die dan inwendig gebruikt kan worden in de vorm van capsules. Oregano is een sterk kruid en minder geschikt om puur op de huid toe te passen. Dit moet altijd geadviseerd worden door een aromaspecialist.
Oregano-olie wordt vaak ingezet voor allerhande infecties. Inwendig zou het kunnen worden toegepast bij schimmelinfecties, bacteriële infecties en virale infecties. Wil je hier meer over weten? Kijk dan eens op natura foundation.
Wilde oregano (Origanum vulgare) | Natura Foundation
